تعیین ضرایب آرچی در پتروفاسیس‌های متفاوت سنگ‌های کربناته، با استفاده از نگارهای انحراف سرعت امواج لرزه‌ای

ارزیابی اشباع شدگی هیدروکربن در مخازن نفتی دارای اهمیت زیادی در محاسبات مخازن است. رابطه آرچی یکی از اساسی‌ترین فرمول‌های محاسبه اشباع شدگی است، که ضرایب این رابطه در آزمایشگاه تعیین می‌شود. آرچی این ضرایب را در سنگ‌های ماسه‌سنگی به‌دست آورده و اعداد ثابتی برای این لیتولوژی ارائه داد. اما سنگ‌های کربناته برخلاف ماسه‌سنگ‌ها دارای تنوع زیادی با توجه به نوع بافت و شکل منافذ در لیتولوژی است و چون ضرایب آرچی نیز تحت تاثیرعوامل لیتولوژیکی بالاخص نوع منافذند، در نتیجه ضرایب آرچی بایستی برای انواع گونه‌های سنگی در کربنات‌ها به‌دست آیند. عدم قطعیت در این ضرایب منجر به خطای زیادی در تعیین اشباع شاره‌ها، به ویژه میزان نفت در جا می‌شود. یکی از این ضرایب که تحت تأثیر شدید شکل منافذ است، ضریب سیمان‌شدگی است که عدم قطعیت در آن بیشترین خطا را تولید می‌کند. در این بررسی با اندازه‌گیری ضریب مقاومت ویژه سازندی و خواص پتروفیزیکی روی 60 نمونه مغزه ضرایب آرچی (m و a) برای پتروفاسیس‌های متفاوت با استفاده از مطالعات پتروگرافی و تصاویر CT تعیین شد. همچنین با توجه به وابستگی شدید سرعت‌های امواج لرزه‌ای به شکل منافذ، پتروفاسیس‌های متفاوت با استفاده از نگارهای انحراف سرعت لرزه‌ای مشخص و ضرایب آرچی برای هر پتروفاسیس تعیین شد. نتایج حاصل نشان می‌دهند در حالت کلی با افزایش مقادیر انحراف سرعت، مقدار ضریب سیمان‌شدگی افزایش می‌یابد. همچنین مقایسه نتایج نشان می‌دهد که ضرایب همبستگی در پتروفاسیس‌های حاصل از نگارهای انحراف سرعت لرزه‌ای، بیشتر از پتروفاسیس‌های حاصل از مطالعات پتروگرافی مغزه هستند. بنابراین با توجه به این‌که اطلاعات نگارهای پتروفیزیکی، بیش از اطلاعات پتروگرافی حاصل از مغزه در دسترس است، به‌کارگیری روش ارائه شده می‌تواند در تعیین ضرایب آرچی بسیار مفید باشد.